4 ngọn núi trứ danh gắn liền với Phật giáo, bao gồm Ngũ Đài Sơn (Sơn Tây), Nga My Sơn (Tứ Xuyên), Cửu Hoa Sơn (An Huy) và Phổ Đà Sơn (Triết Giang). Đặc biệt núi Ngũ Đài Sơn có một số công trình chùa chiền bằng gỗ cổ nhất Trung Quốc còn núi Nga My Sơn có tượng Lạc Sơn Đại Phật, tượng Phật bằng đá cao nhất thế giới, được tạc vào vách đá Thê Loan. Cả hai đều là niềm tự hào của du lịch Trung Quốc.
1. Ngũ Đài sơn
Ngũ Đài sơn, còn gọi là Thanh Lương sơn, nằm trong địa phận huyện Ngũ Đài, địa cấp thị Hãn Châu, tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc, là một trong tứ đại Phật giáo danh sơn tại Trung Quốc.
Ngũ Đài sơn thuộc tỉnh Sơn Tây cao 3.058 m, thông thường được gắn liền với Văn Thù Bồ Tát.
Ngũ Đài Sơn là địa danh quan trọng nhất trong Tứ đại Phật sơn gồm bốn quần thể núi ở Trung Quốc. Ngũ Đài Sơn gồm năm ngọn núi có đỉnh cao từ 2.500 đến 3.000 mét so với mặt nước biển, tọa lạc ở huyện Ngũ Đài, tỉnh Sơn Tây. Các ngôi chùa Phật giáo bắt đầu được xây dựng trên dãy núi này từ khoảng thế kỷ thứ nhất theo Công lịch. Hiện mang trên mình 68 ngôi chùa, 150 tháp, 146.000 tượng cùng nhiều bức bích họa và bản khắc, Ngũ Đài Sơn là nơi chứng kiến sự phát triển của đạo Phật ở Trung Quốc suốt gần hai nghìn năm. Theo đánh giá của UNESCO, các công trình này “còn tạo ảnh hưởng tới việc xây dựng những cung điện ở Trung Quốc trong hơn một thiên niên kỷ”.
Chẳng những thế núi kỳ lạ, Ngũ Đài Sơn còn được xem là một thế giới trong suốt và yên lành vì khí hậu độc đáo nơi đây. Trong năm, ngoài ba tháng 6, 7, và 8, đỉnh núi liên tục phủ tuyết trong chín tháng còn lại khiến Ngũ Đài Sơn gần như không có mùa hạ.
2. Nga Mi sơn
Nga Mi sơn thuộc tỉnh Tứ Xuyên cao 3.099 m, thông thường được gắn liền với Phổ Hiền Bồ Tát
Nằm ở tỉnh Tứ Xuyên, núi Nga Mi còn gọi là “Đại Quang Minh sơn”, nổi tiếng bởi phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ, kết hợp hài hòa với những công trình văn hóa, tôn giáo tín ngưỡng lâu đời được ví như “núi tiên nước Phật”.
Núi Nga Mi rộng hơn 200km2, có phong cảnh sơn thủy hữu tình với đỉnh Vạn Phật cao 3.099m so với mực nước biển. Điều đặc biệt là một ngày trên núi Nga Mi có tới bốn mùa. Môi trường tự nhiên hài hoà tạo điều kiện thuận lợi cho các loài động – thực vật sinh trưởng và phát triển đa dạng, chiếm tới 1/10 tổng số loài của toàn Trung Quốc.
Trên núi có rất nhiều chùa, điện, am tuyệt đẹp và cổ kính xen với những bóng cây cổ thụ, nhưng nổi tiếng nhất là: Chùa Báo Quốc, chùa Vạn Niên cũng như Tấn Dương điện, Thần Thủy các và điện Nghìn Phật. Trong các bức tượng ở đây, có lẽ tượng Thập phương Phổ Hiền (ảnh phải) mặt quay về 4 hướng, tự tại trên đài sen, cưỡi trên 4 con voi lớn cao 48m bằng đồng mạ 20kg vàng nằm trên đỉnh cao 3.079m là uy nghi và lộng lẫy nhất. Những di vật quý của Phật giáo hàng trăm năm tuổi như kinh Bối Diệp, tháp đồng Hoa Nghiêm, chuông Thánh Tích, kim ấn Phổ Hiền vẫn còn được lưu giữ lại cho tới ngày nay.
3. Phổ Đà sơn
Phổ Đà sơn thuộc tỉnh Triết Giang cao 284 m, thông thường được gắn liền với Quan Thế Âm Bồ Tát.
Núi Phổ Ðà ở trong biển Ðông Nam huyện Ðịnh Hải tỉnh Chiết Giang, truyện Ký gọi là Nam Hải. Phổ Ðà mở núi xây chùa vào những năm đầu đời Ngũ Ðại xa xưa. Phổ Đà Sơn tên cũ là Tiểu Bạch Hoa, gọi là Bố Đà Lạc Già. Tên khác là Mai Sầm Sơn.
Núi Phổ Ðà lớn nhỏ hơn ba trăm ngôi chùa, mười hai tháp Phật với kiến trúc đặc biệt. Những am viện lợp tranh kết cỏ đó đây liền nhau mạch lạc, trật tự rành mạch cùng với khí hậu ôn hòa, phong cảnh u nhã đặc biệt. Là thánh địa của Phật Giáo Trung Quốc nên hàng năm rất nhiều đoàn khách thập phương đến viếng thăm cảnh đẹp của Phổ Đà Sơn.
4. Cửu Hoa sơn
Cửu Hoa Sơn bao gồm 99 đỉnh núi và đỉnh cao nhất đến 1.341 m. Hầu hết những ngôi chùa trong vùng có bắt nguồn tư Phật giáo Đại thừa. Đây là ngọn núi nổi tiếng có phong cảnh đẹp, cùng những ngôi đền cổ, gắn liền với Địa Tạng Bồ Tát.
Đại Hùng Bảo Điện, một ngôi đền trên đỉnh Cửu Hoa Sơn.
Cửu Hoa Sơn hiện còn tồn tại những ngôi đền cổ nổi tiếng như: Đông nam đệ nhất sơn, còn gọi là Hóa Thành Tự, là ngôi chùa trung tâm của Cửu Hoa Sơn. Nơi đây có bảo tháp mai táng ngài Kim Kiều Giác, còn gọi là bảo tháp Địa Tạng. Ngoài ra còn có bảo điện Bách Tuế Cung, nơi thờ thân thể Vô Hà Thiền Sư, người đã dùng cây cỏ làm thức ăn, cất thảo am tĩnh tu nơi rừng sâu, tự trích máu mình để viết bộ kinh Hoa Nghiêm, truyền thuyết sau khi ông mất thân thể không tiêu hủy nên được thờ nơi đây.
Một góc Cửu Hoa Sơn
Cửu Hoa Sơn ngoài là thánh địa của Phật giáo còn là một nơi thiên nhiên phong cảnh rất hữu tình. Cảnh núi non hùng vĩ, nguy nga với những núi đá hình thù kì dị hòa vào màu xanh của rừng tùng bạt ngàn, bên cạnh đó còn được tô điểm bởi màu trắng xóa của những dòng suối. Tất cả màu sắc như quyện vào nhau tạo nên vẻ đẹp độc đáo của vùng đất thánh. Thiên nhiên cũng cực kì ưu đãi cho Cửu Hoa Sơn, các dược liệu quý, hơn 1000 chủng loại thực vật, kỳ trân dị thảo được tìm thấy tại nơi này.